Οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την άσκηση (και διατροφή) κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία του καρκίνου

Πολλοί ασθενείς θεωρούν ότι το σημαντικότερο είναι να «αντέξουν» τη θεραπεία και πως η δική τους συμμετοχή περιορίζεται στην μοιρολατρική υπακοή  στις εντολές των γιατρών. Πολλές ασθενείς, επίσης, θεωρούν ότι είναι πια πολύ αδύναμες και χρειάζονται να τους περιποιηθούν, γι΄ αυτό και εγκαταλείπονται στα πρόθυμα χέρια και στις εξυπηρετήσεις των οικείων τους. Όμως, αυτές οι αντιλήψεις είναι λανθασμένες. Η γυναίκα που έχει εμφανίσει καρκίνο θα περάσει συχνά μέσα από μία πολύμηνη ιατρική θεραπεία, θα βιώσει το άγχος που προκαλεί η συνειδητοποίηση  ότι το σώμα της μπορεί να την «έχει προδώσει», αλλά η ζωή συνεχίζεται και μάλιστα μπορεί να γίνει συνειδητά καλύτερη και πιο μεστή.

Εκτός από τη μάχη με τις ιατρικές πρακτικές,  η γυναίκα πρέπει να φροντίσει να μην εγκαταλείψει τον εαυτό της. Πρέπει να συνεχίσει να είναι δραστήρια, να συνεχίσει να δουλεύει και να φροντίσει, ώστε η ζωή της να κυλά  πιο ήρεμα και πιο απολαυστικά. Με τον καρκίνο θα ζήσει, συνήθως, πολλά, μα πάρα πολλά χρόνια.

Σ’ αυτό το πλαίσιο σημαντικό ρόλο έχει η σωστή διατροφή και η σωματική άσκηση. Θεωρώ πως οι πρόσφατες οδηγίες της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας είναι ιδιαίτερα χρήσιμες. Σήμερα μετέφρασα την παρουσίαση τους, όπως αυτή έγινε στην ιστοσελίδα της οργάνωσης breastcancer.org.

Ας διαβαστεί και ας γίνει οδηγός για τις γυναίκες με καρκίνο του μαστού. Στο θέμα θα υπάρξει συνέχεια ( γιατί έχει πολλές διαστάσεις και παραμέτρους).

 Κατευθυντήριες οδηγίες για σωματική άσκηση και διατροφή της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η υγιεινή διατροφή και η τακτική σωματική άσκηση μπορεί να βελτιώσουν τη γενική κατάσταση υγείας των γυναικών και την ευεξία τους κατά τη διάρκεια που υποβάλλονται σε θεραπεία για καρκίνο του μαστού, αλλά και μετά από αυτήν. Τα δυνητικά οφέλη περιλαμβάνουν:

§  ταχύτερη ανάρρωση από τη θεραπεία

§  χαμηλότερο κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου (υπουτροπή)

§  καλύτερα ποσοστά επιβίωσης

§  βελτίωση της διάθεσης, της αντοχής και γενικά τη συνολική αίσθηση ευεξίας

Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία ζήτησε από μια ομάδα εμπειρογνωμόνων να επανεξετάσει τις διαθέσιμες πληροφορίες και να αναπτύξει νέες κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με τη διατροφή και την άσκηση ασθενών κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία του καρκίνου. Αυτές οι οδηγίες δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Ca: a cancer journal for clinicians στις 26 Απριλίου του 2012.

Αν και αυτές οι οδηγίες δεν είναι ειδικές για τον καρκίνο του μαστού, επικεντρώνονται σε διάφορα θέματα, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου της διατροφής και άσκησης για τα άτομα που:

§  υποβάλλονται σε θεραπεία για καρκίνο

§  αναρρώνουν από τη θεραπεία

§  διαγιγνώσκονται με υποτροπή ή με προχωρημένο στάδιο καρκίνου

§  είναι επί μακρόν επιβιώσαντες από τον καρκίνο

Οι κατευθυντήριες οδηγίες παροτρύνουν τους επιζώντες να αποκτήσουν και να διατηρούν ένα υγιές βάρος και να ασκούνται. Οι ειδικές συστάσεις περιλαμβάνουν:

§  περιορισμό των υψηλής θερμιδικής αξίας τροφίμων και ποτών και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας για την επίτευξη απώλειας βάρους, αν είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι

§  αποφυγή της ακινησίας και επιστροφή σε κανονικές καθημερινές δραστηριότητες το συντομότερο δυνατό μετά τη διάγνωση

§  τον στόχο της τακτικής σωματικής άσκησης τουλάχιστον 150 λεπτών ( 2,5 ωρών) την εβδομάδα

§  ασκήσεις ενδυνάμωσης τουλάχιστον 2 ημέρες την εβδομάδα

§  διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα και δημητριακά ολικής αλέσεως

Οι κατευθυντήριες οδηγίες  προτείνουν επίσης συγκεκριμένους στόχους για άσκηση όσων έχουν επιβιώσει του καρκίνου.

Για ενήλικες ηλικίας 18 έως 64 ετών: συστήνεται η μέτρια αεροβική άσκηση τουλάχιστον 150 λεπτών την εβδομάδα ή η έντονη αερόβια άσκηση για 75 λεπτά την εβδομάδα. Ένας ίσα κατανεμημένος συνδυασμός μέτριας και έντονης αερόβιας άσκησης είναι, επίσης, σωστός. Έτσι μπορεί κάποιος να κάνει μια ώρα και 15 λεπτά άσκηση μέτριας έντασης και 35 λεπτά έντονης άσκησης την εβδομάδα. Είναι καλό να γίνεται προσπάθεια για άσκηση επί τουλάχιστον 10 λεπτά κάθε φορά και για όλη την εβδομάδα, αντί όλο το πρόγραμμα να γίνεται σε μία ημέρα. Η γυμναστική ενδυνάμωσης για όλες τις μεγάλες ομάδες μυών θα πρέπει να γίνεται τουλάχιστον 2 ημέρες την εβδομάδα.

Ενήλικες άνω των 65: αν είναι δυνατόν ( αν μπορούν) πρέπει να ακολουθούν τις ίδιες συστάσεις που ισχύουν για τα άτομα ηλικίας 18 έως 64. Αλλά ακόμα και αν χρόνιες παθήσεις περιορίζουν τη δραστηριότητά, πρέπει να γίνεται προσπάθεια για όσο το δυνατό δραστηριοποίηση, ώστε να αποφευχθεί η ακινησία για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Οι εμπειρογνώμονες ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να λάβουν μέρος σε δομημένα προγράμματα άσκησης (αν υπάρχει ειδικό πρόγραμμα για υποστήριξη καρκινοπαθών είναι ότι καλύτερο), καθώς πολλοί άνθρωποι το βρίσκουν δύσκολο να προσκολληθούν σε ένα πρόγραμμα άσκησης γενικού πληθυσμού μετά τη θεραπεία του καρκίνου ( Σ.Μ.: Με άλλα λόγια, για τη χώρα μας,  ο γυμναστής θα πρέπει να γνωρίζει το πρόβλημα υγείας και προσαρμόσει τις προτεινόμενες ασκήσεις)

Οι κατευθυντήριες οδηγίες παρέχουν παραδείγματα μέτριας και έντονης αεροβικής άσκησης.

Μέτρια άσκηση ( κατά τη διάρκεια της οποίας μπορεί κάποιος να μιλά, αλλά αδυνατεί να τραγουδήσει) είναι:

§  ο χορός σε αίθουσα ή σε γραμμή

§  η ποδηλασία σε επίπεδο έδαφος ή με λίγες ανηφόρες

§  το κανό

§  η γενική κηπουρική (τσουγκράνα, κλάδεμα θάμνων)

§  τα σπορ, που πιάνεις και πετάς μπάλα (μπέιζμπολ, σόφτμπολ, βόλεϊ)

§  το διπλό τένις

§  η κίνηση με αναπηρική καρέκλα που κινείται με τα χέρια

§  οι  κυκλοτερές κινήσεις των χεριών (εργόμετρο)

§  ζωηρό περπάτημα

§  αεροβική στο νερό

Η έντονη σωματική άσκηση (μπορείς να πει κάποιος  λίγα λόγια, μέχρι να σταματήσετε γιατί πιάνεται η αναπνοή του) είναι:

§  ο αεροβικός χορός

§  η ποδηλασία γρηγορότερα από 10 μίλια ανά ώρα

§  ο γρήγορος ( ‘έντονος) χορός

§  οι βαριές κηπουρικές εργασίες (σκάψιμο, σκάλισμα)

§  η πεζοπορία σε ανηφόρα

§  το σχοινάκι

§  οι πολεμικές τέχνες (καράτε, για παράδειγμα)

§  το πολύ γρήγορο περπάτημα, το τζόκιν, το τρέξιμο,

§  τα αθλήματα με πολύ τρέξιμο ή κίνηση  (μπάσκετ, χόκεϊ, ποδόσφαιρο)

§  οι αγώνες κολύμβησης ή η γρήγορη κολύμβηση

§  το ατομικό τένις

Αν κάποιο άτομο βρίσκεται υπό θεραπεία ή έχει περάσει αυτή τη διαδικασία για καρκίνο του μαστού, είναι μια καλή ιδέα να κάνει την άσκηση και την υγιεινή διατροφή μέρος της καθημερινής ρουτίνας του. Οι ασθενείς πρέπει να θεωρήσουν την άσκηση και την υγιεινή διατροφή ως σημαντικό μέρος του συνολικού σχεδίου θεραπείας τους που τους βοηθά να ανακτήσουν και να παραμείνουν υγιείς.  Πρέπει να συζητείται με το γιατρό η ποσότητα και η συχνότητα της άσκησης. Να αναζητείται η ύπαρξη ομάδων υποστήριξης με οργανωμένα μαθήματα γυμναστικής. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε να αναζητηθεί η συμμετοχή σε άλλες ομάδες γυμναστική ή το περπάτημα με κάποιο φιλικό άτομο. Η άσκηση με άλλους ανθρώπους είναι πιθανότερο να δώσει ένα κίνητρο και μία υποστήριξη για τακτική συμμετοχή, έτσι που η άσκηση να γίνει μέρος της ανάρρωσης των ασθενών. Ασκηθείτε: κάνει καλό.