Συστάσεις προς τις γυναίκες με καρκίνο του μαστού για το πώς να μιλήσουν στα παιδιά τους σχετικά με το πρόβλημα υγείας τους.

Συχνά με ερωτούν οι ασθενείς που έχουν μικρά παιδιά πώς να συζητήσουν το πρόβλημα υγείας τους μαζί τους, έτσι ώστε από την μια ούτε ανημέρωτα να τα’ αφήσουν (εκτεθειμένα σε κάποια ξαφνική και μη ελεγχόμενη αποκάλυψη της αλήθειας) και από την άλλη να μην τα στενοχωρήσουν και να τους προσθέσουν μεγαλύτερο άγχος.

Οι απαντήσεις δεν μπορεί να είναι σε όλες οι ίδιες. Το πώς θα ενημερωθεί ένα παιδί από την μητέρα ή τους γονείς του εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως είναι: οι σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας, το μορφωτικό επίπεδο των γονιών, ο χαρακτήρας του παιδιού και οι συνήθειες του, η ηλικία του, η ύπαρξη μεγαλύτερων ή μικρότερων αδελφών, η επίδραση που θα έχουν οι θεραπείες στο σώμα και την ψυχή της μητέρας κ.λ.π.

Από την εμπειρία μου και τις αναφορές στη σχετική με το θέμα αρθρογραφία θα μπορούσα να επισημάνω τα εξής:

Ο γιατρός πολύ σπάνια μπορεί να σας βοηθήσει να φέρετε σε πέρας αυτή την αποστολή. Οι γιατροί ενώ αναγνωρίζουν το πρόβλημα, δεν είναι εκπαιδευμένοι, ούτε διαθέτουν χρόνο να σας προσφέρουν την κατάλληλη καθοδήγηση.

Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά διαισθάνονται την ατμόσφαιρα που επικρατεί στο σπίτι (τα συναισθήματα που βιώνουν οι γονείς τους). Όσο μικρότερη είναι η ηλικία των παιδιών, τόσο μεγαλύτερη  σημασία έχει γι΄ αυτά το «κλίμα» και τόσο λιγότερη αξία τα επεξηγηματικά λόγια ή οι σωστές αναλύσεις.

Τα παιδιά καταλαβαίνουν, δεν μπορείς να κρυφτείς από αυτά. Γι΄ αυτό είναι σωστό να ενημερωθούν για το πρόβλημα υγείας της μητέρας τους από το πιο κατάλληλο πρόσωπο, που δεν είναι άλλο από την ίδια την ασθενή.

Ηρεμήστε και ανακτήστε την αυτοπεποίθησή σας πριν μιλήσετε με τα παιδιά σας. Είναι φυσιολογικό να είστε φορτισμένες τις πρώτες ημέρες μετά τη διάγνωση. Όμως, όταν η πρώτη μπόρα περάσει και είστε πιο ήρεμη, όταν δηλ. αισθανθείτε τον εαυτό σας πιο δυνατό, τότε μπορείτε να ανοίξετε κουβέντα με τα παιδιά σας για το πρόβλημα υγείας σας.

Η παρουσία του συζύγου στην κουβέντα και η θετική στάση του βοηθά. Επιλέξτε την κατάλληλη στιγμή για την κουβέντα. Δεν είναι κάθε στιγμή τα παιδιά διαθέσιμα για σοβαρή κουβέντα. Επιλέξτε το χρόνο, τον τόπο και την αφορμή για τη συζήτηση, ανάλογα με τον χαρακτήρα και τις συνήθειες των παιδιών σας.

Να έχετε πάντα μία σταθερή θέση και να προσεγγίζεται θετικά το πρόβλημα υγείας σας. Αυτή η στάση θωρακίζει τα παιδιά και τα βοηθά να επεξεργαστούν εποικοδομητικά το γεγονός της ασθένειας και τις συνέπειες της.

Σημαντικό στοιχείο που πρέπει να προσέξετε, σύμφωνα με όλες τις μελέτες, είναι να μην χαλάσετε την καθημερινή ρουτίνα των παιδιών. Ένα πρόβλημα είναι ο χρόνος που δεν θα είστε μαζί τους. Φροντίστε να υπάρχει κάποιο αγαπητό και οικείο άτομο που θα τα περιποιείται στην απουσίας σας. Ενημερώστε αυτό το πρόσωπο για τις συνήθειες των παιδιών σας και για τις υποχρεώσεις τους τη συγκεκριμένη περίοδο της απουσίας σας. Αφού επιστρέψετε σπίτι, αποφεύγεται να δέχεστε παρουσία των παιδιών σας  πολλές επισκέψεις ( π.χ. από συγγενείς και μάλιστα απ’ αυτούς που δεν είχατε και πολλές σχέσεις ή όλων των φίλων σας. Χρήσιμη και λογική η παρουσία τους δίπλα σας, αλλά αυτό διαταράσσει τη σταθερότητα του οικογενειακού περιβάλλοντος των παιδιών σας, παράμετρος που σημαντική γι αυτά).

Αν τα παιδιά βρίσκονται σε περίοδο που έχουν ανάγκη ιδιαίτερης φροντίδας ( π.χ. κοντά σε κάποια σχολική εξέταση ή παρουσίαση εργασίας τους ή προετοιμάζονται για τις πανελλήνιες ή για συμμετοχή σε κάποιους αγώνες κ.λ.π.), καλό είναι να έχετε φροντίσει να τους εξασφαλίσετε την κατάλληλη ειδική φροντίδα για όσο καιρό οι θεραπείες μπορεί να σας κρατήσουν μακριά από το σπίτι ή να σας ταλαιπωρήσουν για λίγο ( π.χ. φροντίζοντας κάποιο μέλος της οικογένειας ή φίλος να τα βοηθήσει και να τους συμπαρασταθεί στα καθήκοντα τους).

Η επίδραση των διαφόρων θεραπειών στο σώμα σας, όπως η  απώλεια του στήθους ή  απώλεια των μαλλιών, η κούραση κ.α.  εξηγούνται στο παιδί ως κάτι το αναμενόμενο και κάτι που είναι απαραίτητο για να την ριζική και αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου από τους γιατρούς.

Η ακαταστασία που προκαλούν τα παιδιά και γενικότερα η μη συμμετοχή τους στις δουλειές του νοικοκυριού μπορεί να σας φανούν ιδιαίτερα εκνευριστικά κατά τη διάρκεια που υποβάλλεστε σε θεραπεία. Γι΄ αυτό καλό είναι να συζητήσετε το συγκεκριμένο θέμα μαζί τους και να βρείτε τρόπους που να αρχίσουν και να διατηρήσουν μία ενεργότερη συμμετοχή στα του νοικοκυριού τους. Μην απογοητευθείτε, αν συνεχίσουν τις παλιές συνήθειες τους. Αυτό δεν δείχνει έλλειψη αγάπης, αλλά τη δύναμη της παιδικής ανεμελιάς και συνήθειας.

Αφήστε τα παιδιά να εκφράσουν τις αγωνίες και τους φόβους τους. Εξηγήστε τους τα πράγματα όσο το δυνατόν πιο απλά. Μην τους δίνεται εικόνες ιατρικής πρακτικής. Εκδηλώστε την αγάπη σας γι΄ αυτά και δεχτείτε τη δική τους αγάπη.

Αν κάποιο παιδί δεν εκδηλώνετε, μην ανησυχείτε. Ο κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του τρόπο που επεξεργάζεται τα προβλήματα του. Αν το παιδί συμπεριφέρεται σωστά με τους φίλους του, με τις δραστηριότητες του, το σχολείο κ.ο.κ., μην σας ανησυχεί η έλλειψη περιέργειας για το τι σας συμβαίνει ή η συμπεριφορά σαν να μην συνέβαινε τίποτα.

Αν νομίζετε ότι δεν θα τα καταφέρετε ή αν έχετε απορίες ή ενδοιασμούς για τη δική σας στάση ή των παιδιών σας συμβουλευτείτε κάποιο ψυχολόγο ή ακούστε τις εμπειρίες γυναικών που είχαν το ίδιο πρόβλημα μ’ εσάς, γνωρίζοντας όμως πως οι απόψεις τους δεν είναι πάντα οι καταλληλότερες.

( ΥΣ.1.  Αν έχετε από την προσωπική εμπειρία σας κάποια πρόταση που θα  μπορούσε να βοηθήσει άλλες γυναίκες, επικοινωνήστε με το ιστολόγιο ή σχολιάστε αυτή την ανάρτηση.

ΥΣ. 2. Ευχαριστώ τη Δήμητρα Φιλοπούλου, για τις εξηγήσεις και την ενημέρωση που μου παρείχε σχετικά με το θέμα και επιφυλάσσομαι να τις δημοσιεύσω στο προσεχές μέλλον).